Re: Do pracy albo zmieńcie zawód!

O DEREGULACJI PRZEWODNIKÓW GÓRSKICH RAZ JESZCZE

W czasie gdy planuje się likwidację pilotów i przewodników miejskich i terenowych, argumentem za utrzymaniem przewodników górskich, jako zawodu regulowanego, pozostaje już chyba jedynie gwarantowanie przez nich bezpieczeństwa. Dla porządku, warto więc chyba przypomnieć jedno z kilku zdarzeń z udziałem turystycznych przewodników górskich…

Wydarzyło się to 11 listopada 1979 roku. W ramach licznie w owym czasie organizowanych przez środowisko akademickie wycieczek górskich, do schroniska na Markowych Szczawinach pod Babią Górą, przybyła około południa kilkudziesięcioosobowa wycieczka uczelnianego Koła PTTK przy Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Grupa była zmęczona marszem utrudnionym przez niezbyt sprzyjające warunki pogodowe, na które składał się intensywny opad śniegu występujący, przy kilkustopniowym mrozie i silnym, porywistym wietrze.

Z całej przybyłej do schroniska ekipy, po godzinnym odpoczynku, tylko 6 osób zdecydowało się na dalsze wyjście w góry w celu osiągnięcia pozornie łatwego szczytu Babiej Góry.
Mimo fatalnej pogody nic nie zapowiadało nadchodzącej tragedii. Wręcz przeciwnie. Sytuacja była wręcz komfortowa. Grupę prowadził Przewodnik Beskidzki (klasy I), mając profesjonalne wsparcie w drugim uczestniku posiadającego uprawnienia Przewodnika Beskidzkiego (III klasy). Pozostałe cztery osoby były młode, sprawne i pełne zapału do uprawiania turystyki górskiej w każdych warunkach.

Niestety, gdy osiągnęli grzbiet Babiej Góry, na otwartej przestrzeni uderzył w nich wściekle wiatr zbijający wręcz z nóg podchodzących. Walcząc z jego naporem, sieczeni śniegiem i drobinami lodu turyści przeszli Złatnicę i Pośredni Grzbiet, lecz wiatr wiejący w temperaturze – 5 st C, z tą siłą sprawiał, że temperatura odczuwalna wynosiła ok. – 30 st C. Przemrożona i wyczerpana walką z wichurą grupa zawróciła więc sprzed kopuły szczytowej zwanej Diablakiem…

Niestety zapadał już zmierzch. W ciemnościach i mgle wątły snop światła z latarek turystycznych oświetlał co najwyżej czubki zaśnieżonych butów wędrowców. Ponadto tradycyjne oblodzenie grzbietu Babiej Góry powodowało, że intensywnie padający śnieg był natychmiast zwiewany przez silny wiatr i nie pozostawiał żadnych śladów przejścia, mogących bardzo pomóc w orientacji przy powrocie…

W tych koszmarnych warunkach, oklejona śniegiem i szarpana wiatrem ekipa, ślizgając się i zataczając na lodzie, próbowała wrócić szlakiem przez Przełęcz Bronę do schroniska. Niestety w braku jakichkolwiek punktów orientacyjnych na płaskim grzbiecie Babiej - zaczęli błądzić. Prawdopodobnie w rejonie Lodowej Przełęczy stracili zupełnie poczucie kierunku i zboczyli na stromo oberwane od północnej strony zerwy Kościółków.

Gdy uświadomili sobie, że znaleźli się już wśród głazów i progów nie przypominających bynajmniej przebytego poprzednio szlaku turystycznego, kierownik grupy nakazał, aby trzy kobiety i mężczyzna pozostali na miejscu a on w towarzystwie drugiego Przewodnika Beskidzkiego ruszył na poszukiwanie szlaku. W pewnej chwili jeden z nich spadł z pokrytych śniegiem i lodem skał, odnosząc ciężkie obrażenia. Drugi dotarł doń, próbując go zabezpieczyć a następnie zszedł w dół docierając w końcu w ciemnościach do schroniska na Markowych Szczawinach. Tam zawiadomił dyżurnego ratownika GOPR.

Natychmiast bezpośrednio ze schroniska, a także z Suchej Beskidzkiej i Bielska, wyruszyły wyprawy ratunkowo-poszukiwawcze GOPR, próbujące zlokalizować turystów zaginionych we mgle i zadymce śnieżnej w niedostępnym, skalnym terenie. Akcja prowadzona w opisanych wyżej, fatalnych warunkach atmosferycznych, trwała całą noc.

Gdy ratownicy GOPR odnaleźli w końcu pozostawionych przez przewodników turystów, ci mieli ciężkie odmrożenia i byli w skrajnej hipotermii. Tragicznym, chichotem gór był fakt, że w plecakach mieli dodatkową odzież, której stojąc w ciemności w eksponowanych miejscach, bali się użyć…

Gdy odnaleziono przewodnika, który spadł – ten już nie żył. Długa akcja reanimacyjna, prowadzona w miejscu odnalezienia, nie przyniosła żadnych efektów…

****

Przykład ten, (choć niestety nie jedyny), jest argumentem uzupełniającym do pytania: czy rzeczywiście kwalifikacje z zakresu historii, przyrody, etnografii itd. itd. są w oferowanej usłudze przewodnickiej najważniejsze?

A jeśli uznamy, że najważniejszym walorem, dla którego wynajmuje się przewodnika, jest bezpieczeństwo, to czy wykwalifikowani wobec obecnych standardów przewodnicy są na pewno w stanie je zagwarantować?

Wszak zaginionych turystów i ciało zabitego przewodnika odnaleźli jeszcze tej mroźnej nocy, w tej samej, nękającej wichurze i mgle – ratownicy górscy, którzy dziś, w świetle obowiązującej regulacji – nie mają prawa prowadzić grup turystycznych po górach, zapewniając im bezpieczeństwo…

****

Więc jak to jest z tymi kwalifikacjami?
Ważny jest regulowany zawód, uzyskany urzędowo w urzędzie marszałkowskim czy autentyczna wiedza górska?

A może zgodnie z duchem ustawy o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach (…) nie regulujmy zawodu przewodnika górskiego, tylko żądajmy, aby człowiek, który podejmuje się prowadzić ludzi po górach, znał się na nich rzetelnie i w razie niepowodzenia ponosił wszelkie wynikające z tego konsekwencje (m.in. odszkodowawcze) oraz musiał przed sądem udowodnić, że zdarzenie, do którego ewentualnie doszło był to nieszczęśliwy wypadek wynikły ze względów obiektywnych, na które on sam nie miał wpływu…

A może odpowiedzialność za poziom jego wyszkolenia powinna ponosić też pośrednio instytucja, która mu ten tytuł nadała i go autoryzuje? Na przykład Koło Przewodnickie, bądź Klub?

Może gdyby doszło do wypadku, którego powód wskazywałby ewidentnie na ignorancję górską przewodnika, powinno się ogłaszać nazwę Klubu czy Koła Przewodnickiego, do którego ów przynależał? Wydaje się, że przyczyniło by się to znacząco do poczucia odpowiedzialności tych stowarzyszeń za bieżący poziom wyszkolenia własnych przewodników, noszących ich "blachy".
Obecnie takiego związku przyczynowo-skutkowego brak…

W ten sposób potencjalny klient zostałby ostrzeżony upublicznioną informacją: „Uwaga turyści i organizatorzy imprez! Klienci, którymi się opiekują przewodnicy z tego a tego Koła czy Klubu - miewają wypadki…”

Wówczas, śmiem twierdzić, resztę już ureguluje samo prawo rynku…