Re: Jak kończycie?

> mylisz kwestie własnościowe i wynikajace z nich uprawnienia z
> granicami administracji świeckiej i diecezjalnymi.

Wydaje mi się właśnie, że to Ty mylisz. Różnice między Duklą Miszków, a Jaśliskami biskupów Przemyskich wydają mi się delikatnie mówiąc niewielkie.

> Osadnictwo żydowskie: Żmigród XVIw, Dukla XVII. Jaśliska jeszcze
> w XIX w. - praktycznie czysto rzymsko-katolickie.

Chyba raczysz żartować?
Od połowy XVII wieku wszystkie miasta regionu miały problem z osadnictwem żydowskim i wydawane były różne akty ograniczające to osadnictwo. W Jaśliskach już w 1608 roku wprowadzono zakaz dzierżawy placów i domów przez osoby wyznania mojżeszowego oraz ograniczenie handlu tylko do targów i jarmarków. Czemu wydawano takie zakazy? Bo systematycznie okazywało się, że Żydzi wykupują wszystkie co lepsze parcele przy rynku...
Podobne akty wydawane były też w Dukli i Nowym Żmigrodzie. Ludność żydowska mieszkała w Jaśliskach na pewno od XV wieku!

> Różnice są niewielkie, ale wręcz odwrotne: i Nw. Żmigród, i Dukla na
> pocz. XIV w., a Jaśliska w jego 2 połowie

Waćpan powinien jednak zajrzeć do przewodnika. Rok nadania praw miejskich Dukli to 1380. Nowego Żmigrodu nie pomnę, ale też na pewno późniejszy.

Jeżeli chodzi o samo osadnictwo, to mamy bardzo wiele przesłanek aby twierdzić, iż mimo że teoretycznie Jaśliska zakładano na surowym korzeniu to:
1) Na pewno istniała wieś obecna Posada Jaśliska.
2) Istniała kolonia osadnicza na wzgórzu, gdzie zakładano Jaśliska. Najprawdopodobniej istniała też tam niewielka świątynia - dokładnie w miejscu gdzie obecnie stoi kapliczka "Na Łamańcach".

> chyba, żeby wziąć - zasadnie - St. Żmigród, istniejący w XII,
> a może już za Chrobrego?

A może przed narodzeniem Chrystusa?
Spokojnie, spokojnie. Osadnictwo w dolinach istniało od zawsze. Stary Żmigród i Dukla miały to szczęście, że zachowały się o nim bezpośrednie wzmianki. O Jaśliskach możemy tylko się domyślać na podstawie różnych dokumentów, które o pewnych faktach wspominają nie wprost. Jednak nie sprzeczamy się od kiedy istniało na danym terenie jakiekolwiek osadnictwo, a kiedy dane miasteczko uzyskało prawa miejskie! I tu prym wiodą Jaśliska!

> Typowa dla BN jest (wiejska) kultura łemkowska (czy bardziej jej pamiątki),

Tak. Dlatego pisałem o całym kluczu jaśliskim. Każda wieś miała swoje miasteczko, gdzie chłopi sprzedawali swoje płody, gdzie odbywały się targi, gdzie były władze (choćby sądownicza). Gdyby rozumować po Twojemu, to stolicą Beskidu Niskiego musiałaby być opuszczona wieś...
Musimy mówić o miejscu istniejącym i rozpatrywać je całościowo.

> zas Jaśliska były na terenie Łemkowyny wybitną enklawą polską (i miejską)

Nie jedyną - choć przyznaje wyjątkową.
Właśnie tak wyglądała kiedyś Łemkowszczyzna - polskie miasteczka z wianuszkiem ruskich wsi.

I właśnie dlatego - że historia Jaślisk i okolic jest TYPOWA dla Beskidu Niskiego, że w Jaśliskach i okolicy odnajdziemy wszystko czego szukamy w Beskidzie Niskim - uważam Jaśliska za jego stolicę. I będę od dzisiaj takie hasło promował!

Pozdrawiam,
Łukasz